Vites takılması özellikle de manuel şanzımanlı araçlarda karşımıza çıkan oldukça tatsız, can sıkıcı bir durumdur. Vites takılmaları önemsenmeyerek geçiştirilebilecek arızalardan birisi değil. Bu sorun kullanım konforunuzu etkileyebildiği gibi, seyir halinde güvenliğinizi önemli derecede tetikleyen unsurların başında gelir. Nitekim bu durum yüzünden hiçte istemediğimiz bir olay olan kaza riskiyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Onarım maliyetleri genelde diğer arızalara göre yüksek olsa da vites takılma sorunlarını neden yaşayabileceğimizi sizlere aktaralım.
Araba neden vitese geçmez?
Vitesin yükselmesi ya da düşmesi debriyaj pedalından başlayıp vites kutusuna kadar uzanan komplike bir sistem. Dolayısıyla bu sistemin içinde her birinde ayrı ayrı ya da birden fazla arızadan söz etmek mümkün. Fakat sizler için karşımıza en yoğun çıkan vites geçiş arıza nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
- Eğer aracınız hiç vitesten çıkmıyor ve sabit kalmışsa, her aracın içinde bir vites halatı bulunmaktadır. Vites halatının koptuğu durumlarda vites topuzu oldukça yumuşak bir yapıya bürünüp devamlı sallanır ve sizde boştaymış hissiyatı oluşturur. Bunun dışında alt kısımda vites değiştirme mekanizması bulunuyor. Siz vitesle komut gönderdiğinizde topuz o mekanizmayı hareket ettirerek vitesin geçişini sağlamaktadır. Mekanizma arızalıysa da vitese geçiremezsiniz.
- Eğer sabit bir vitese geçmiyor ve geçişlerde tuhaf sesler çıkarıyorsa; bu durumda vites kutusunun içindeki arızadan söz etmek mümkün. Manuel yapıdaki bütün vites kutularının içinde ilgili vitese ait bir vites dişlisi ve sekromenç bulunmaktadır. Milden aldıkları kuvvetle sekromençler dişlileri hareket ettirip vitesi değiştirler. Örneğin, aracınız sabit olarak 3. Vitese geçişlerde sorun yaşıyor ve tuhaf sesler çıkarıyorsa bu vitesin dişlisi ya da ona ait sekromençlerde sorun olduğu anlamına gelebilir.
- Bunların dışında da tüm viteslere zor geçiyor ve viteste kalıp ayırmayı zor yapıyorsa debriyajdan söz edebiliriz. Debriyaj muhtemelen ayırma yapmıyordur. Bu tip arızalarda nadir de olsa şanzıman yağının değişimi ile sorunu çözebiliyor. Fakat ağırlıklı olarak arıza debriyaj baskı balatasının değişimi yapılarak giderilebiliyor. Eğer bitik bir debriyajla vitesi devamlı zorlarsanız ayırmayı düzgün yapmayacağı için vites kutusunun içindeki dişlilere zarar vermeniz mümkün. Metalik bir yapıda olduklarından sürtünmenin etkisiyle oldukça çabuk bir şekilde aşınırlar. Bunun dışında da volan da yanmalar görülebilir.
Senkromeç sorunu nasıl anlaşılır?
Farklı durumlarda karşımıza çıkan senkromeç sorunu araçlarda sık görülen bir sorundur. Genellikle, dişlileri taşlamadan değiştirmekten sorumlu olan iç dişliler olan aşınmış senkrolardan kaynaklanır. Bu durumda sürücü, aracının kolayca vitese geçmediğini hissedecek ve sürüş sırasında gıcırdama veya tıkırtı sesleri duyabilir. Bu soruna hemen müdahale edilmezse çok tehlikeli olabilir. Çünkü aracınızın şanzıman ve motor gibi diğer parçalarına zarar verebilir. Bu problemin aracınızla ilgili başka sorunlara yol açabileceğinden şüpheleniyorsanız, aracınızı her zaman bir tamirciye kontrol ettirmelisiniz. Tamirci, bu soruna neyin neden olduğunu belirleyebilecek ve gelecekte aracınızla ilgili başka sorun yaşamamanız için sorunu çözmek için yapılması gerekenleri önerebilecektir.
Araç Çalışıyor Vitese Geçmiyor?
Aracınız vitese geçmediğinde, bunun olmasının birkaç nedeni vardır. En yaygın neden, kötü bir senkron halkası veya çatalıdır. Bu parçalar; kırılırlarsa veya aşınırlarsa, ortalama bir tamirci tarafından değiştirilemezler. Aracın tekrar çalışabilmesi için özel donanıma sahip profesyonel biri tarafından sökülüp yeniden yapılması gerekiyor. Bu sorunun başka bir nedeni, şanzıman yağının şanzımanınızdan sızmış olabileceğidir. Bu, tekrar çalışmadan önce onu sökmeniz ve tüm parçalarını değiştirmeniz gerekeceği anlamına gelir. Bu nedenlerden hiçbiri geçerli değilse, sorununuz tamamen başka bir şey olabilir. Örneğin aracınızın bilgisayar sistemindeki bir elektrik sorunu veya aracınızın motorunun veya şanzıman sisteminin başka bir parçasına zarar veren dahili bir mekanik arıza gibi sorunlardan kaynaklanabilir.
